Gölköy Nereye Yakın? Bir Felsefi Yolculuk
Bir filozofun bakış açısından bakıldığında, “yakınlık” yalnızca coğrafi bir kavram değildir. Gölköy’ün nerede olduğundan çok, neye yakın olduğu sorusu insanın bilgiyle, varlıkla ve değerle kurduğu ilişkiyi açığa çıkarır. “Gölköy nereye yakın?” sorusu bu anlamda yalnızca bir yön sorusu değil, bir varoluş sorgusudur. Çünkü yakınlık, yalnızca haritada değil, düşüncede de bir mesafe meselesidir.
Etik Bir Perspektiften Yakınlık
Etik, insanın diğer insanlarla, doğayla ve kendisiyle kurduğu ilişkinin özüdür. Gölköy’e yakın olmayı, etik bir metafor olarak düşünebiliriz. Bir yerin bize yakın olması, aslında bizim o yere gösterdiğimiz özen ve saygıyla ilgilidir. Yakınlık, bazen kilometrelerle değil, kalple ölçülür.
Bir köye, bir göle ya da bir insana yakın olmak; onun varlığını tanımak, ona zarar vermemek ve onunla uyum içinde yaşamaktır. Etik, bu noktada “yakın olmanın sorumluluğu”nu bize hatırlatır. Gölköy, doğasıyla, suyun ve yeşilin iç içe geçtiği bir yer olarak, insanın çevresiyle kurduğu ilişkiyi sınar: Yakın olduğumuz şeyleri koruyor muyuz, yoksa onları tahrip mi ediyoruz?
Epistemolojik Yakınlık: Bilginin Coğrafyası
Epistemoloji, yani bilginin felsefesi, “yakın” ve “uzak” arasındaki algısal çizgiyi sorgular. Gölköy’ün nereye yakın olduğunu bilmek, aslında nasıl bildiğimizi de anlamaktır. Çünkü bilgi, her zaman bir bakış açısından doğar.
Google haritasında birkaç dokunuşla yerini öğrenebiliriz; ama bilmekle anlamak arasında bir mesafe vardır. Gölköy’ü bilmek mi, yoksa Gölköy’ü anlamak mı?
Belki de Gölköy, Ordu’nun yeşil dokusu içinde bir gölün kıyısında saklı bir varoluş dersidir. Yakınlık, burada epistemolojik bir yanılsama halini alır: Bilgi çoğaldıkça anlam uzaklaşır. Modern insan her yere “yakın”, ama hiçbir yere “ait” değildir.
Bu noktada, Gölköy’ün konumunu bilmek bir anlamda kendimizi konumlamaktır. Çünkü bilginin yönü, çoğu zaman varlığın yönünü belirler.
Ontolojik Yakınlık: Varlığın Kıyısında
Ontoloji, varlığın doğasını sorgular. Gölköy, bir mekân olarak değil, bir varlık biçimi olarak düşünülmelidir. Orada akan su, yeşeren ağaç, esen rüzgâr; her biri varlığın kendi kendini gösterme biçimidir. Bu anlamda, “Gölköy nereye yakın?” sorusu, “Varlık nereye yakın?” sorusuyla eşdeğerdir.
Gölköy’ün Ordu’ya, Karadeniz’e veya dünyaya yakınlığı fiziksel bir olgudur; fakat ontolojik olarak insanın doğaya olan mesafesini temsil eder. Biz doğaya ne kadar yakınız? Onu gerçekten duyabiliyor muyuz?
Yakınlık, bazen uzaklıkla başlar.
Çünkü anlamak için mesafe gerekir; tıpkı suyun içindeyken suyu görememek gibi. Gölköy de böyledir — içinde yaşarken fark etmediğimiz bir derinliktir. Ancak düşünceyle, farkındalıkla “yakınlaşabiliriz” ona.
Modern Dünyada Yakınlığın Kaybı
Teknoloji çağında “yakınlık” yeniden tanımlanmıştır. Artık bir yerin nereye yakın olduğunu saniyeler içinde öğrenebiliriz. Ancak bu hız, düşünsel derinliği eksiltmiştir. Gölköy, bize yavaşlamayı, dinlemeyi, mesafeyi anlamayı öğretir. Belki de asıl yakınlık, oraya ulaşmak değil; onun sessizliğini duymaktır.
Bu bağlamda, “yakın” kelimesi artık coğrafi değil, varoluşsal bir çağrıdır. Gölköy, haritada bir nokta değil, insanın iç dünyasında yankılanan bir sessizliktir.
Düşünsel Bir Soru ile Bitirelim
Belki de kendimize sormamız gereken şudur: Gerçekten nereye yakınız — Gölköy’e mi, yoksa kendi içimizdeki göle mi?
Çünkü bazen bir yerin nereye yakın olduğunu sormak, aslında insanın kendi varlığına ne kadar yakın olduğunu sorgulamaktır. Yakınlık, bir koordinat değil; bir bilinç hâlidir.
Ve belki de, Gölköy bize şunu fısıldar:
“Beni haritada değil, kalbinde bul.”