Evde Paketleme İşi TC İster mi? Basma Kalıp Cevaplar Değil, Gerçekleri Konuşalım
Net konuşuyorum: “TC’sini ver, işi hemen başlatıyoruz” cümlesi kulağa kurumsal bir prosedür gibi gelebilir ama çoğu zaman bir maskedir. Evet, gerçek bir iş ilişkisi varsa kimlik doğrulaması doğaldır; fakat piyasadaki “evde paketleme” ilanlarının önemli bir kısmı, TC ve IBAN toplayan veri avına dönüşmüş durumda. Bugün bu soruyu bıçak sırtından tartışalım: Evde paketleme işi TC ister mi; isterse niye, istemezse niye?
TC Neden, Hangi Durumda İstenir?
SGK’lı işe giriş bildirgesi, işverenin kanuni yükümlülüğüdür ve form üzerinde çalışanın T.C. kimlik numarası temel alandır. Bu kayıt, e-SGK üzerinden yapılır ve hukuken çalışanın kimliğinin doğrulanması gerekir. Kısacası, istihdam varsa TC numarası da vardır. :contentReference[oaicite:1]{index=1}
“Evde” Olması, Onu “Kayıt Dışı” Yapmaz
İş Kanunu’nun çerçevesini somutlayan Uzaktan Çalışma Yönetmeliği, evden/işyeri dışından yapılan işleri sözleşme, veri güvenliği ve iş sağlığı kurallarıyla tanımlar. Evde paketleme; bu kapsama giriyorsa yazılı sözleşme, aydınlatma ve veri koruma hükümleri gerekir. “Evde yapılıyor” diye mevzuat dışı kalmaz. :contentReference[oaicite:2]{index=2}
Provokatif Soru:
Gerçekten SGK bildirimi yapılacaksa, niçin yazılı sözleşme ve resmî kayıt yok da yalnızca WhatsApp’ta “TC + IBAN” talebi var?
TC Paylaşımının Sınırı: KVKK Perspektifi
T.C. kimlik numarası, kişisel veri olarak özel dikkat ister; “işleme” ancak hukuki dayanak varsa ve amaçla sınırlı biçimde yapılabilir. Kısaca, TC keyfî toplanamaz: ya kanuni zorunluluk (ör. SGK bildirimi) ya da sözleşmenin kurulması/ifası için gerçekten gerekli olmalıdır. Aksi hâlde paylaşım, risk ve sorumluluk doğurur. :contentReference[oaicite:3]{index=3}
Gerçek İstihdam Senaryosu
- Ne var? Yazılı sözleşme, işyeri/işveren unvanı ve adresi, iş tanımı, ücret, SGK bildirimi.
- Neden TC? İşe giriş bildirgesi ve bordro işlemleri için zorunlu. :contentReference[oaicite:4]{index=4}
- Beklenen süreç? Aydınlatma metni, açık rıza gerekmiyorsa veri işleme şartının gösterilmesi; e-SGK kaydı. :contentReference[oaicite:5]{index=5}
Şüpheli/Belgesiz Senaryo
- Ne var? Sözleşme yok; “kapora”, “kargo ücreti”, “teminat” ve anında TC–IBAN talebi.
- Neden tehlikeli? Kimlik hırsızlığı, hesap ele geçirme ve “geri ödemeli kargo/kapora” kurguları binlerce kişiyi mağdur etti. :contentReference[oaicite:6]{index=6}
- Somut örnekler: Sosyal medyadan ulaşılan sahte paketleme ilanlarıyla TC–IBAN toplanması ve tehdit/kapora döngüsü. :contentReference[oaicite:7]{index=7}
“Evde Paketleme”de En Sık Kötüye Kullanım Kalıpları
Şikâyet platformlarına yansıyan dosyalar; TC, IBAN ve adres toplandıktan sonra peş peşe “depozito–kargo–vergi” ödemesi talep edildiğini, ödemeler artarken işin hiç başlamadığını gösteriyor. Bu döngü, tehdit ve engellemeyle sonlanıyor. “İŞKUR onaylıyız” yaftası ise sık kullanılan bir kalkan. :contentReference[oaicite:8]{index=8}
Hızlı Kırmızı Bayrak Listesi
- Ön ödeme/kapora istiyorsa (kargo, güvence, kırtasiye vb.): uzak dur. :contentReference[oaicite:9]{index=9}
- Sözleşmesiz yalnızca TC–IBAN istiyorsa: veri avı ihtimali yüksektir. :contentReference[oaicite:10]{index=10}
- İŞKUR adı kullanılıp başvuru “DM/WhatsApp”a çekiliyorsa: bağımsız doğrulama yap. :contentReference[oaicite:11]{index=11}
Provokatif Soru:
“TC’ni ver, yarın iş başı” diyen bir yapı, gerçekten SGK bildirimi planlıyor olsaydı, niçin seni e-SGK ekranına değil de EFT ekranına götürüyor?
“Ev Hizmeti”yle Karıştırma: Paketleme ≠ Ev Hizmetleri
Ev hizmetlerinde (temizlik, çocuk/yaşlı bakımı vb.) 10 gün altı–üstü sigorta rejimi ayrıdır; fakat “evde paketleme” genellikle bir işletmenin üretim/lojistik sürecinin parçasıdır ve iş sözleşmesi/SGK ya da fatura–sözleşme tabanlı ticari ilişki gerektirir. “Evde yapılıyor” diye vergi–SGK yok sayılmaz. :contentReference[oaicite:12]{index=12}
İşin Dürüst Yol Haritası
- Sözleşme & Aydınlatma: İş tanımı, ücret, süre, performans ve veri işleme şartları yazılı olmalı. :contentReference[oaicite:13]{index=13}
- SGK/İş Hukuku: İstihdam ise işe giriş bildirgesi; serbest çalışma ise vergi–fatura zemini. :contentReference[oaicite:14]{index=14}
- TC’nin Amacı: Sadece yasal zorunluluk ve sözleşmenin kurulması/ifası için. Rastgele “istenemez”. :contentReference[oaicite:15]{index=15}
Provokatif Soru:
Yazılı sözleşme, SGK kaydı ve şeffaf ücret modeli olmadan paylaşılan TC; kimin elinde, hangi amaçla, ne kadar süre kalıyor?
Son Söz: “TC İster mi?” Sorusunu “Meşru Zemin Var mı?”ya Çevir
Evde paketleme işi meşru bir iş ilişkisi ise TC ister; çünkü devletin kayıt sistemi böyle çalışır. Ama günün sonunda asıl soru bu değil. Asıl soru şu: Meşru zemin var mı? Sözleşme, SGK, aydınlatma ve kayıt dışı ön ödeme dayatması olmayan net bir süreç görmüyorsan, “TC” talebi alarm zili demektir. Veri güvenliği ve iş hukuku birlikte işler; biri yoksa diğeri bahane olur. :contentReference[oaicite:16]{index=16}
::contentReference[oaicite:17]{index=17}
[1]: https://eshmyo.sdu.edu.tr/assets/uploads/sites/177/files/ise-giris-bildirgesi-03022020.pdf?utm_source=chatgpt.com “T.C. SOSYAL GÜVENLİK KURUMU SİGORTALI İŞE GİRİŞ B”