İrtica Etmek Ne Demek? Sosyolojik Bir Bakış Açısıyla İnceleme
Bir Araştırmacının Perspektifinden: Toplumsal Yapılar ve Bireyler Arasındaki Etkileşim
Sosyolog olarak bir toplumun yapısını anlamaya çalışırken, bireylerin sosyal normlarla nasıl etkileşime girdiğini, bu etkileşimlerin toplumsal düzeyde nasıl şekillendiğini anlamak benim için temel bir sorudur. Toplumlar, kültürel pratikler ve geleneklerle şekillenirken, bireyler de bu normlara uyarak veya onlara karşı çıkarak toplumun dinamiklerine yön verirler. “İrtica etmek” de bu dinamiklerden birisidir.
Peki, “irtica etmek” ne demek? TDK’ye baktığımızda, irtica etmek, eskiye dönüşü arzulamak ve toplumsal değişimlere karşı çıkmak olarak tanımlanır. Ancak bu tanım, toplumsal yapılarla, cinsiyet rollerinin ve kültürel pratiklerin şekillendirdiği bireysel davranışları tam olarak yansıtmayabilir. İrtica etmek, bir bireyin sadece toplumsal normlara karşı çıkmakla kalmayıp, aynı zamanda geçmişteki düzenlere veya değer sistemlerine olan özlemini ve bu özlemi savunma çabasını ifade eder. Ancak bu kavramın, sadece “geri gitme” isteğinden daha derin bir anlam taşıdığına inanıyorum. Bu yazıda, irtica etmenin toplumsal yapıdaki yeri ve bireylerin bu yapılarla olan ilişkisini sosyolojik bir bakış açısıyla inceleyeceğiz.
Toplumsal Normlar, Cinsiyet Rolleri ve İrtica Etme Davranışı
İrtica kelimesi, genellikle toplumsal değişimlere karşı çıkan, eskiye dönme arzusunu taşıyan bir hareket olarak tanımlanır. Ancak bu kavram, toplumsal normlar ve cinsiyet rolleriyle olan ilişkisini göz ardı ettiğimizde eksik kalabilir. Toplumların geçmişten bugüne gelişiminde, erkekler ve kadınlar farklı toplumsal işlevler üstlenmişlerdir. Erkeklerin toplumsal yapılar içinde genellikle işlevsel, düzenleyici ve liderlik rolü üstlenirken, kadınlar daha çok ilişkisel bağları inşa eden, toplumdaki duygusal ve sosyal dayanışmayı sağlayan bir işlev görmüşlerdir. Bu iki farklı rol, toplumsal normların ve değerlerin şekillendirdiği toplumsal yapıların birer yansımasıdır.
Örneğin, geleneksel toplumlarda erkeklerin toplumun ekonomik, politik ve sosyal yapılarında dominant bir rol oynadığı, kadınların ise ev içindeki rollerine daha çok odaklandığı görülmüştür. Erkeklerin, toplumsal işlevler üzerinden gücü elinde tutma eğilimleri, onların daha muhafazakar, yani irtica etmeye eğilimli olmalarına yol açmış olabilir. Cinsiyetin yapısal işlevlere ve güce etkisi, geçmişe dönmeye ve eski düzene özlem duymalarına neden olabilir. Bu bağlamda, irtica etmek sadece toplumsal değerlerin savunulması değil, aynı zamanda mevcut gücü koruma çabasıdır.
Kadınların İrtica Etmesi: Geleneksel Cinsiyet Rolleri ve Toplumsal Değişim
Kadınların ise irtica etme davranışlarını incelediğimizde, genellikle toplumun daha duygusal, ilişkisel ve toplumsal bağlar kurma rollerine atıfta bulunmak mümkündür. Kadınlar, toplumsal normlar içerisinde, aileyi, çocukları ve toplum içindeki dayanışmayı savunarak, geçmişteki değerleri koruma arzusuyla hareket edebilirler. Özellikle geleneksel toplumlarda, kadınların aile içindeki rolü ve toplumsal bağları güçlendirme işlevi, toplumsal yapıyı sağlıklı tutmak adına büyük önem taşır. Bu da onların eski düzene karşı duyduğu özlemi, irtica etmeye yönelik bir davranışa dönüştürebilir.
Kadınların, toplumsal ve kültürel yapılar gereği eski düzenin korunmasını savunmaları, sadece geçmişe duyulan özlemden değil, toplumsal düzenin çöküşüne karşı duydukları kaygılardan kaynaklanabilir. Bu durumda, kadınların toplumsal ilişkilerdeki güçlerinin farkında olarak, eski normları savunmaları, toplumdaki sosyal bağların güçlenmesi adına bir tür savunma mekanizmasıdır.
Örneklerle İrtica Etmenin Toplumsal Yansıması
Toplumlarda irtica etme davranışları bazen sadece bireysel bir tepki değil, toplumsal bir direncin göstergesidir. Örneğin, 20. yüzyılın başlarında kadınların oy hakkı için verdikleri mücadele, toplumun eski değerlerine karşı bir tepki olarak görülebilir. Bu hareket, kadınların toplumsal işlevlerini yeniden tanımlama ve eski düzene karşı bir tür irtica etme olarak değerlendirilebilir. Kadınlar, toplumsal eşitlik ve adalet talepleriyle, geleneksel normlara karşı durdular.
Buna karşılık, erkeklerin toplumsal yapıdaki daha “güçlü” rolü, genellikle toplumsal yapıları değiştirmeye yönelik dirençlerinin de arttığı bir durumu doğurmuştur. Örneğin, bazı erkekler, kadınların toplumsal düzende daha aktif rol almalarına karşı çıkarken, bu karşıtlık irtica etmeye yönelik bir davranışa dönüşebilir. Bu davranış, erkeklerin güçlerini kaybetme korkusu ve toplumsal rollerinin değişmesiyle ilgili duydukları rahatsızlıktan kaynaklanabilir.
Sonuç: İrtica Etmek, Toplumsal Yapıların Dinamiklerinde Bir Refleksiyon
Sonuç olarak, irtica etmek, yalnızca geçmişe dönüş arzusuyla ilgili bir kavram değildir. Toplumsal normlar, cinsiyet rolleri ve kültürel pratiklerle şekillenen bireylerin toplumsal yapılarla etkileşimi, irtica etmenin temel sebeplerindendir. Erkeklerin işlevsel işlerdeki rolü ile kadınların toplumsal ilişkilerdeki yerinin, bu tür karşıtlıkların şekillenmesindeki etkisi büyüktür. Bu yazıda ele aldığımız irtica etme davranışları, toplumsal değişimin direncinin bir yansımasıdır.
Bu konuda siz de düşüncelerinizi paylaşmak ister misiniz? Toplumdaki değişimlere karşı gösterilen tepkiler, toplumsal yapının dinamiklerini nasıl etkiler? Kendi deneyimlerinizde, toplumsal normların ve cinsiyet rollerinin etkilerini nasıl gözlemliyorsunuz?